wtorek, 29 maja 2012

EUGENIUSZ CHEREK. 80 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Kasparusie

Kasparuska straż pożarna liczy już 80 lat. Z tej okazji zasłużonym strażakom wręczono odznaczenia, medale i nagrody. Na ścianie "Domu Strażaka" wójt gminy Osiek Stanisława Kurowska i wicestarosta Kazimierz Chyła odsłonili pamiątkowa tablicę z tej okazji. Był wspaniały tort, wojskowa grochówka, kiełbaski oraz zabawa do białego rana...


Zorganizowanie i początki działalności

Przez wieki ludzie zmagali się z żywiołami. Do najgroźniejszych należał ogień. Najczęściej wzniecany nieumyślnie, przypadkiem, trawił, doprowadzał do zgliszczy - domostwa, gospodarstwa, lasy, wioski, a nawet całe miasta. Największy pożar w znanych dziejach Kociewia wybuchł w Starogardzie 22 sierpnia 1792 roku, ogień strawił wówczas niemal całe miasto, spłonął ratusz, spaliły się archiwa i wszystkie akta miejskie. Najgroźniejszy w skutkach pożar w Borach Tucholskich miał miejsce latem 1863 roku, ogień strawił wówczas 2333 hektary lasu.

19 kwietnia 1948 roku od iskry z parowozu jadącego na trasie Skórcz-Szlachta w okolicy Osiecznej doszło do zapalanie się ściółki, a następnie lasu. Przez kilkanaście dni trwała akcja gaśnicza, spłonęło około 450 hektarów lasu. W 1954 roku spłonęło 80 hektarów lasu w okolicy Ocypla.

Groźba pożarów od wieków towarzyszyłam mieszkańcom leśnych osad. Próbując zapobiegać tym kataklizmom organizowano coraz liczniej jednostki straży ogniowej. Wiosną 1932 roku na zebraniu wiejskim postanowiono w Kasparusie zorganizować regularną jednostkę straży pożarnej. Wśród grona założycieli znaleźli się: Józef Kłomski, Jakub Andrearczyk, Feliks Andrearczyk, Bernard Daga, Franciszek Kłomski, Stanisław Chabowski, Damazy Talaśka, Franciszek Neuman, Franciszek Wyczyński.

Z dostępnych materiałów z tego okresu wynika, że w składzie pierwszego Zarządu Straży Ogniowej znaleźli się: Franciszek Kłomski - naczelnik, Damazy Talaśka - komendant, Franciszek Neuman - sekretarz. Do straży zapisało się wówczas około 15 mieszkańców wsi. Założona straż na początku nie posiadała własnego sprzętu ani strażnicy.

Pierwszy sprzęt strażacki, w postaci wiader, toporów, bosaków, haków itp. kasparuscy strażacy użyczyli od właściciela młyna i tartaku H. Dorhaua ze Szlagi, który na terenie swojego zakładu utrzymywał w ciągłej gotowości zakładową straż ogniową. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej kasparuscy strażacy przy wylocie drogi na Osieczną, w pobliżu zabudowania rzeźnika Jana Cybuli zbudowali drewnianą strażnicę wysoką na około 10 metrów. W tym okresie posiadali jak na owe czasy nowoczesny sprzęt gaśniczy: pompę ręczną na kołach, którą zaprzęgano parą koni, nie brakowało drabin, węży, toporów, co niektórzy strażacy posiadali mundury bojowe i hełmy.

Okupacja Kasparusa przez Niemców we wrześniu 1939 roku to najtragiczniejsze chwile w dziejach wsi. 30 września przy drodze do Szlagi zostali zamordowani współzałożyciele straży pożarnej w Kasparusie - Józef Kłomski 41 lat (sołtys), Jakub Andrearczyk 49 lat. W czasie okupacji nadal funkcjonowała straż pożarna, jednak pod niemieckim szyldem - Freiwillige Feurwehr.

W 1942 roku w szeregi straży wstąpili wówczas: Leon Bobkowski 35 lat i Edmund Recki 36 lat. Pierwsi żołnierze Armii Czerwonej dotarli do Kasaprusa 21 lutego 1945 r. Wcześniej Kasparus opuścili miejscowi Niemcy. Cały swój majątek zostawiła rodzina Dorhau w Szladze. Polską straż pożarną reaktywowano wiosną 1946 roku. 30 czerwca 1946 roku strażacy aktywnie włączyli się w przeprowadzone ogólnokrajowe referendum (3xTak). Kierownik szkoły Ignacy Cherek w kronice szkolnej zanotował prawdę, iż niemal 60% głosujących odpowiedziało wówczas negatywnie na 3xTAK. Dzisiaj wiemy, że wyniki referendum zostały wówczas przez komunistyczną władzę sfałszowane.

W pierwszych powojennych wyborach władz Ochotniczej Straży Pożarnej, prezesem został Edward Neuman - ur. 1926r., naczelnikiem Franciszek Kłomski - ur. 1905r., wiceprezesem miejscowy listonosz Franciszek Nierzwicki - ur. 1924r. Funkcję sekretarza powierzono Franciszkowi Neumanowi - ur. 1895r., na skarbnika wybrano Henryka Mokwę - ur. 1931r. Gospodarzem remizy strażackiej został wybrany kowal - Stanisław Chabowski - ur.1892r. Strażacy czynnie włączyli się w życie i funkcjonowanie wsi. Wspólnie z radą sołecką, gronem pedagogicznym, kierownictwem szkoły, rodzicami, organizowali imprezy kulturalno-rozrywkowe.

W 1961 roku w czynie społecznym pracowali przy elektryfikacji wsi. To dzięki inicjatywie strażaków mieszkańcy wsi mogli obejrzeć w 1964 roku pierwszy polski kolorowy film - "Krzyżacy" w reżyserii Aleksandra Forda. Projekcję filmu eksponowało objazdowe kino "Jaskółka" ze Starogardu w miejscowej klubokawiarni.

W 1962 roku OSP w Kasparusie od Komendy Powiatowej OSP w Starogardzie Gd. otrzymała motopompę "M" 600, węże ssawne 2 szt., pasy z toporkami 5 szt., ubrania ochronne 5 szt., ponadto prądownicę, pływak itp. Nadal jednak do transportu motopompy używano wozu konnego. W tym okresie kasparuska straż liczyła 28 członków. W 1964 roku na Walnym Zebraniu Sprawozdawczo-Wyborczym dokonano wyboru nowych władz. Na stanowisko prezesa wybrano Franciszka Nierzwickiego 40 lat, wiceprezesem - Pawła Puchałę 40 lat, funkcje naczelnika powierzono Anastazemu Smeji - 44 lat, skarbnikiem nadal był Edward Neuman 40 lat, sekretarzem Franciszek Neuman 63 lat, gospodarzem - Henryk Mokwa 33 lata. Obowiązki mechanika pełnili wówczas Józef Buniek 40 lat oraz Zygmunt Urban 23 lat, najmłodszy wówczas członek kasparuskiej straży.

W 1964 roku OSP w Kasparusie dysponowała kwotą 5.197 zł. Z tego aż 2.740 zł pochodziło z 7 zorganizowanych imprez kulturalno-rozrywkowych. W tym okresie członkowie OSP biorą udział w licznych konkursach strażackich organizowanych przez Rejonowe i Powiatowe Komendy OSP. Wspólnie z Nadleśnictwem Błędno zorganizowano próbny alarm, który potwierdził wysoki stan bojowości kasparuskiej straży pożarnej. W kolejnych latach Zarząd OSP funkcjonował w niezmienionym składzie.

14 lutego 1971 roku po raz czwarty prezesem został wybrany Franciszek Nierzwicki. W składzie komisji rewizyjnej pracowali wówczas: gajowy Józef Buniek, gajowy Franciszek Grabowski oraz Andrzej Ostasz.

W maju 1972 roku OSP w Kasparusie otrzymała za pośrednictwem Powiatowej Komendy Straży Pożarnej fabrycznie nowy pojazd "Żuk" A15 oraz motopompę "Polonia" P03R "M" 800. W dwa lata później kasparuscy strażacy otrzymali kolejną nowocześniejszą motopompę PO3E "M" 8/8, a poprzednia została przekazana do OSP w Bukowinach. Zgodnie z zawartą umową do obsługi "Żuka" desygnowano - kierowcę Jana Cejrowskiego - 32 lata.

W kolejnych latach przeprowadzono remont drewnianej remizy strażackiej, wewnątrz niej zbudowano murowane pomieszczenie na wóz bojowy i sprzęt. W lutym 1976 roku z funkcji naczelnika zrezygnował Paweł Puchała 52 lata, na jego miejsce wybrano Henryka Mokwę 45 lat. W maju 1976 roku medalem Zasłużony Ziemi Gdańskiej został uhonorowany długoletni prezes OSP w Kasaprusie Franciszek Nierzwicki. W kolejnej kadencji w składzie zarządu poszczególne funkcje pełnili: prezes- F. Nierzwicki, naczelnik - H. Mokwa, skarbnik- E. Neuman, sekretarz - J. Cejrowski. Komisja Rewizyjna pracowała wówczas w składzie; M. Buniek, A. Smeja, W. Drzewicki.

W 1978 roku nastąpił napływ nowych członków w szeregi kasparuskiej OSP. Jednostka liczyła wówczas 36 druhów. W 1981 roku budżet jednostki wynosił 7.867 zł. W tym okresie strażacy do dyspozycji mieli samochód GLM-8/8, 2 motopompy "M" 800 oraz wszelkiego rodzaju sprzęt gaśniczy, odzież ochronną, jak i mundury galowe. W 1981 roku Złotym Krzyżem Zasługi został uhonorowany prezes Franciszek Nierzwicki. W 1985 roku zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej, na podstawie zarządzenia Naczelnika Gminy Osiek, Stanisława Kłosa, Józef Michalski, Władysław Serocki oraz Jarosław Rocławski zobowiązani byli do dostarczenia OSP w Kasaprusie, ciągnika z przyczepą, w przypadku alarmu - w celu przeprowadzenia akcji ratowniczej lub ćwiczeń. Już na początku lat 80-tych strażacy, mieszkańcy wsi głośno dyskutowali nad budową nowej remizy strażackiej i zarazem wiejskiej świetlicy. Wszelkie działania w tym zakresie ziściły się w 1985 roku . Zgodnie z uchwałą Gromadzkiej Rady Narodowej w Osieku Nr V/23/85 z 6.02.1985r. zatwierdzono budowę nowej strażnicy pożarnej typu OSP IV - "Domu Strażaka" w Kasparusie. Nowo zaprojektowany obiekt miał swoją architekturą harmonizować z otoczeniem. Dopiero w marcu 1989 roku został zatwierdzony projekt budynku, wykonany przez geodetę mgr inż. T. Leśniewskiego oraz architekta mgr inż. Mieczysława Brejskiego ze Starogardu Gd.

Budynek o pow. zabudowy 165 m2 postanowiono zbudować na działce stanowiącej własność Skarbu Państwa leżącej w centrum wsi przy drodze publicznej biegnącej w kierunku Osiecznej. Plan obejmował również zagospodarowanie działki obiektami sportowymi (boisko do siatkówki i koszykówki), amfiteatr oraz obiektami towarzyszącymi jak magazyn paliw, śmietnik, ścianę ćwiczeń. Nad wejściem do budynku zaprojektowano zadaszenie nawiązujące do werand, tradycyjnego budownictwa kociewskich domów. Decyzją jeszcze Naczelnika Gminy Osiek (19.05.1989r.) zatwierdzono projekt do realizacji.

W 1989 roku w naszym kraju dokonały się ogromne zmiany społeczno-polityczne i gospodarcze. Zmiany te dotknęły wszystkie dziedziny życia, także OSP. Nastąpił regres w rozwoju i działalności straży pożarnej. Wielu działaczy i członków opuściło jej szeregi.

Liczba członków OSP w Kasparusie spadła do 8 osób. Działalność kulturalno-oświatowa został ograniczona do organizacji 2-3 zabaw tanecznych w roku. Budowa remizy stała pod znakiem zapytania.

W demokratycznych wyborach, pierwszym wójtem Gminy Osiek została inż. Stanisława Kurowska. Piorytetowym zadaniem w tym okresie była budowa gminnego wysypiska odpadów w Osieku, toteż z braku środków finansowych prace przy "Domu Strażaka" w Kasparusie postępowały bardzo wolno. Zadeklarowana pomoc instytucji i firm długo nie napływała.

W kolejnych wyborach władz OSP, ponownie na stanowisku prezesa zasiadł Franciszek Nierzwicki, naczelnikiem został wybrany Jan Smeja, funkcję skarbnika nadal pełnił Edward Neuman, sekretarzem był Józef Puchała, gospodarzem Paweł Puchała. W Komisji Rewizyjnej pracowali Władysław Drzewicki, Czesław Grabowski oraz Wiesław Śliwiński.

Niemal przez 5 lat trwała budowa nowej remizo-świetlicy. W czynie społecznym przy jej budowie pracowali nie tylko strażacy, ale również mieszkańcy wsi. Wartość wykonanych robót w czynie społecznym wynosiła w 1991 roku 5 milionów złotych.

W 1992 roku funkcję naczelnika powierzono druhowi Marianowi Buńkowi, który objął tę funkcje po Janie Smeji. W ewidencji nowych członków znaleźli się niektórzy druhowie, którzy przed 3 laty opuścili szeregi kasparuskiej OSP. Wartość prac wykonanych w czynie społecznym przy budowie remizy wyniosła w 1992 roku 10 milionów złotych. Budżet OSP w 1993 roku wynosił 10.606.455 zł z czego niemal 50% pochodziło z darowizn i zbiórek publicznych. Wiosną 1994 roku zakończono podstawowe prace przy budowie remizo-świetlicy. Obiekt nadawał się do zagospodarowania.

W maju 1994 roku wójt gminy Osiek - Stanisława Kurowska w obecności licznych delegacji, strażaków i mieszkańców wsi oficjalnie oddała do eksploatacji obiekt - "Dom Strażaka" w Kasparusie. Po kilku latach zrealizowano plany, marzenia i oczekiwania, chociaż do pełnej ich realizacji czekano jeszcze następnych kilka lat. Dopiero w 2006 roku przy wydatnej inicjatywie sołtysa i radnego Piotra Serockiego zbudowano asfaltowe boisko przy remizie. W 1995 roku nastąpiły zmiany we władzach kasapruskiej OSP.

Na prezesa wybrano 40 letniego ślusarza - Zygfryda Milewczyka, funkcję naczelnika pełnił Marian Buniek - 47 lat, wiceprezesem został wybrany Jan Cejrowski - 56 lat, sekretarzem Józef Puchała - 44 lat, skarbnikiem Edward Neuman 70 lat, gospodarzem Regosz Edward - 40 lat. Komisji Rewizyjnej przewodniczył Jan Sprada 43- lata, członkami byli: Kazimierz Sprada - 40 lat oraz Jarosław Graban - 22 lata. W 1996 roku Złoty Medal Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej otrzymał wieloletni prezes Franciszek Nierzwicki. W latach 1996-1998 kasparuscy strażacy brali czynny udział w organizacji ogólnopolskiej imprezy polityczno-kulturalno - rozrywkowej "Ciemnogród", prowadzonej przez Wojciecha Cejrowskiego - "pierwszego" kowboja RP. W styczniu 1997 roku na kolejnym Walnym Zebraniu Sprawozdawczo-Wyborczym doszło do zmiany na stanowisku prezesa - obowiązki te objął Jan Cejrowski. Pozostałe funkcje bez zmian. Corocznie kasparuscy strażacy aktywnie uczestniczą w organizacji procesji Bożego Ciała, tradycją stało się, że niosą baldachim, krzyż i chorągwie. Corocznie kilka razy w roku wyjeżdżają do różnych zdarzeń - pożarów. Na koniec XX wieku kasapruska OSP liczyła 21 członków, posiadała m.in. następujące mienie użytkowe - mundury wyjściowe 14 szt., mundury bojowe 8 szt., czapki 10 szt., węże W52 17 szt., węże W75 17 szt., węże ssawne 9 szt., hełmy bojowe 5 szt., buty sznurowane 10 szt., motopompy 2 szt. Dochody wynosiły w tym okresie 1125 zł. W 2001 roku funkcję sekretarza kasparuskiej OSP objął Jarosław Graban - 29 lat. W 2002 roku w zawodach gminnych jednostka OSP Kasparus zajęła I miejsce, a w zawodach powiatowych VI miejsce.

Dniu 22 października 2004 roku w wieku 80 lat zmarł Franciszek Nierzwicki - wieloletni sołtys i prezes kasparuskiej OSP. W uroczystościach pogrzebowych licznie uczestniczyli nie tylko miejscowi strażacy, ale również delegacje z terenu gminy, powiatu, mieszkańcy Kociewia. 22 marca 2006 roku zmarł w Kasparusie ks. Józef Walenczak. W uroczystościach pogrzebowych nie zabrakło druhów z pod patronatu św. Floriana. W 2006 roku kasparuska OSP liczyła 25 członków, straż interweniowała w tym roku 11 razy, w tym 7 razy gasiła pożary.

W 2007 roku w 75-rocznicę założenia OSP w Kasparusie prezesem był Jan Cejrowski, naczelnikiem Jarosław Graban, skarbnikiem Jan Smeja, sekretarzem Maciej Regosz, a gospodarzem - Wiesław Śliwiński. W 2007 roku kasparuscy strażacy uczestniczyli w kilku akcjach gaśniczych, do największej należało gaszenie pożaru lasu w okolicy Kałębnicy. Rok później płonął las w okolicy Trzebiechowa, a wiosną 2012 roku gaszono nieużytki w Pieczyskach.

Od 2008 roku przy współudziale OSP w miesiącu lipcu organizowany jest na boisku w Kasparusie Turniej Piłki Siatkowej o Puchar Borów Tucholskich. Impreza cieszy się sporym powodzeniem, a uczestniczące zespoły prezentują wysoki poziom siatkarskich umiejętności. Corocznie strażacy przy współudziale ks. proboszcza Krzysztofa Jakubka włączają się w oprawę uroczystości kościelnych (Wielkanoc, Boże Ciało). W lipcu 2011 roku wspólnie z radą sołecka, Nadleśnictwem Lubichowo zorganizowano festyn z okazji Międzynarodowego Roku Lasów. Wokół Domu Strażaka stworzono infrastrukturę rekreacyjną i rozrywkową. Sala jest ogrzewana, a wokół boiska zainstalowano stoliki i ławki. Powstała także drużyna młodzieżowa.

W ostatnich wyborach władz OSP w Kasparusie zaszły kolejne zmiany na poszczególnych stanowiskach. Obecnie skład Zarządu OSP w Kasparusie jest następujący: Prezes - Piotr Serocki, Naczelnik - Jarosław Graban, Skarbnik - Robert Serocki, Sekretarz - Marek Graban, Gospodarze - Dorota Graban i Jwona Graban. Komisja Rewizyjna: Przewodniczący - Wiesław Sprada, Sekretarz - Jan Cejrowski

Członek komisji - Rafał Teil. Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza: Graban Patryk II, Graban Aleksandra, Milewczyk Marek, Graban Magdalena, Serocki Aleksander, Kukieła Kamila, Rocławski Kamil.



Alfabetyczny spis członków Ochotniczej Straży Pożarnej w Kasparusie

w latach 1932 -2012


Andrearczyk Andrzej

Andrearczyk Feliks

Andrearczyk Jakub

Andrearczyk Józef

Bobkowski Leon

Brzóska Łukasz

Buniek Jan

Buniek Józef

Buniek Marian

Cejrowski Jan

Chabowski Stanisław

Cherek Andrzej

Cherek Jan

Cybula Jan

Cybula Piotr

Daga Bernard

Drzewicki Władysław

Galicki Ryszard

Galiński Sylwester

Glaza Andrzej

Glaza Kazimierz

Graban Dorota

Graban Iwona

Graban Jarosław

Graban Marek

Graban Karol

Graban Patryk

Grabowski Czesław

Grabowski Henryk

Grabowski Stanisław

Jakubek Krzysztof ks

Kłomski Franciszek

Kłomski Józef

Kukieła Edward

Langowski Jarosław

Langowski Jerzy

Langowski Ryszard

Langowski Stanisław

Michalski Józef

Milewczyk Tomasz

Milewczyk Zygmunt

Mokwa Czesław

Mokwa Henryk

Mokwa Janusz

Neuman Edward

Neuman Franciszek

Nierzwicki Franciszek

Noga Henryk

Orłowski Bronisław

Ostasz Andrzej

Prabucki Artur

Puchała Franciszek

Puchała Józef

Puchała Paweł

Recki Edmund

Regosz Edward

Regosz Henryk

Regosz Maciej

Rudowski Tadeusz

Ryński Edward

Serocki Piotr

Serocki Robert

Smajewski Krzysztof

Smeja Anastazy

Smeja Andrzej

Smeja Jan

Smeja Kazimierz

Sprada Jan

Sprada Józef

Sprada Kazimierz

Sprada Stanisław

Sprada Zygmunt

Stachowiak Maciej

Szamocki Bronisław

Śliwiński Adam

Śliwiński Dariusz

Śliwiński Jan

Śliwiński Wiesław

Talaśka Damazy

Teil Mieczysław

Teil Rafał

Urban Krzysztof

Urban Zygmunt

Winiarski Franciszek

Wyczyński Edward

Wyczyński Franciszek

Wytłuszczonym drukiem zaznaczono druhów, którzy zmarli.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz