czwartek, 20 października 2005

Grzybowe spotkania

Słoneczny październikowy dzień. Jeszcze jedna okazja by wybrać się do lasu na grzyby. W kociewskich lasach można jeszcze znaleźć otyłe borowiki, wysmukłe kanie, żółte kurki wyśmienicie ukryte wśród leśnego podszytu mimo swej jaskrawej barwy i kilka innych gatunków. Podczas jesiennej wyprawy na grzyby można także spotkać wiele ciekawych stworzeń - maruderów, którzy nie zapadli jeszcze w zimowy sen i korzystają z każdego cieplejszego dnia.

Wędrujemy leśną drogą biegnącą ze Skarszew w stronę Starogardu rozglądając się bacznie dookoła. Wtem na leśnej ścieżce dostrzegamy sporego chrząszcza ciemnogranatowej barwy. Przy dokładnych oględzinach dostrzegamy dyskretny, elegancki, niebieski połysk jego pancerzyka. Chrząszcz należy do jednego z trzech występujących w kraju gatunków żuków. Żuk leśny, żuk wiosenny i żuk gnojowy są bardzo pospolite w naszych lasach, a przy tym dość trudne do rozróżnienia. Wszystkie te chrząszcze pełnią bardzo pożyteczną rolę, gdyż ich larwy odżywiają się nawozem pełniąc rolę czyścicieli. Dorosłe chrząszcze można w ciągu całego lata spotkać na leśnych drogach, gdzie poszukują nawozu. Pod jego stertą mozolnie kopią rozgałęzione korytarze, do których składają jaja. Zaniepokojone chrząszcze potrafią wydawać "szeleszczące" dźwięki pocierając odwłokiem o pokrywy skrzydłowe.

Zbaczamy z drogi w las. Stąpamy powoli po szeleszczącej przy każdym kroku powłoce z opadłych liści. Wtem w niedalekiej odległości pomiędzy liśćmi dostrzegamy wydłużony , połyskujący kształt. Żmija? Nie - to padalec! Padalec jest niejadowitą, beznogą jaszczurką występującą prawdopodobnie dość licznie w naszych lasach, zaroślach, ogrodach i parkach. Skryty nocny tryb życia utrudnia oszacowanie liczebności tych zwierzątek. Najczęściej brązowo ubarwione ciało padalca osiąga do 45 cm długości. "Powagi" dodaje mu rozdwojony jak u węży język. W porównaniu ze żmiją ruchy padalca są bardziej sztywne. Posiada on także typowy dla jaszczurek kształt głowy, a jego oczy w odróżnieniu od oczu żmij posiadają ruchome powieki. Padalec jest stworzeniem pożytecznym, gdyż podobnie jak niektóre inne gady i płazy niszczy szkodliwe owady i ślimaki. Jest jednak bardzo często tępiony ze względu na podobieństwo do żmii, mimo że jak wszystkie krajowe gatunki gadów podlega prawnej ochronie. Wiele tych stworzeń ginie także na drogach pod kołami przejeżdżających samochodów. Ciekawych przystosowaniem do naszego chłodnego klimatu jest żyworodność padalca. Zamiast składać jaja w jednym miejscu samica nosi je ze sobą we wnętrzu swego ciała. Wyszukując ciepłe miejsca i wygrzewając się na słońcu zapobiega przestudzeniu jaj. Gdy młode są gotowe do wyklucia następuje poród. Młode padalce rodzą się od lipca do października.


Nasza grzybowa wyprawa dobiega końca. Niestety, nie udało się nam zebrać zbyt wiele grzybów - ledwie parę robaczywych podgrzybków. Znowu udało nam się jednak poznać cząstkę przyrody kociewia - cząstkę nieznanego świata małych stworzeń.


Żuki przemierzają leśne grogi w poszukiwaniu nawozu - pokarmu dla swego potomstwa.


Oko w oko z żukiem ...


Padalec jest całkowicie niegroźną beznogą jaszczurką, którą czasami możemy spotkać w kociewskich lasach.



Tekst: Piotr Madanecki
Zdjęcia: Anna Majewska, Piotr Madanecki


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz