Sumin - suma dokonań

Sumin najlepszy w konkursie Piękna Wieś w wojwóztwie!

Na ten sukces wieś pracowała 5 lat. W 2001 r. zaczęto tu wdrażać Program Odnowy Wsi. Program ten okazał się wspniałym narzędziem do rozwoju Sumina. Przystepując do już konkretnego działania mieszkańcy musieli najpierw przyjrzeć się temu, co posiadają, zasobom przyrodniczym i dziedzictwa kulturowego. Musieli jak gdyby zrobić dokładną diagnozę tego, co mają i w jakim to jest stanie. Po zrobieniu tej diagnozy - odpowiedzieć na pytanie, jak te zasoby wykorzystać do rozwoju miejscowości. Powstał plan działania i strategia.

- Już te pierwsze działania - zauważa sołtys Sumina Marian Firgon - doprowadziły do zmiany mentalności mieszkańców, zmiany ich postaw, a w efekcie do ich zaktywizowania. Dzięki Programowi Odnowy Wsi zaczęliśmy działać planowo, w sposób bardzo przemyślany, według opracowanej prawie przez wszystkich mieszkańców strategii rozwoju, kilkunastoleniego planu działania.

Potem rok po roku mieszkańcy wybierali jakieś konkretne działania, na realizacje których było ich stać, i takie, które ich najbardziej integrowały i wszystkim przynosiły największe korzyści.

Mieszkańcy jako pierwsze zadanie wybrali z planu rewitalizację zespołu dworsko-parkowego. Założyli, że realizacja tego zadania przyniesie korzyści jak najwiekszej liczbie tutejszych, a także osobom przyjeżdżającym z zewnątrz, potencjalnym turystom.

- Udało się w tym miejscu skupić wiele niezbędnych funkcji dla Sumina - mówi Firgon. - Sportowo-edukacyjną dla zespołu szkół (podstawówka i gimnazjum) oraz rekreacyjno-wypoczynkową dla wszystkich mieszkańców. Zaczęły działać tu też organizacje wiejskie: OSP, KGW, LKS Sumbi, Kółko Rolnicze.

W wyniku tego działania powstały: trzy boiska - do piłki nożnej, wielofunkyjne, do siatkowej piłki plażowej, plac zabaw dla dzieci, miejsce rekreacji mieszkańców, kąpielisko wiejskie, przystań dla sprzętu pływajacego, ścieżka edukacji ekologicznej. Oprócz tego wytyczono i oznakowano szlak rowerowy wokół miejscowości, oznakowano zabytkowe obiekty, których jest w Suminie 40. To wszystko dzisiaj wewsi istnieje i jest przykładem efektów wspólnego działania. Znaczna część mieszkańców chciała mieć swój udział w tych osiągnięciach.

Integracja mieszkańców wsi znalazła też inny wyraz. Zaczęto organizować rozmaite imprezy, m.in. coroczne Dożynki Wiejsko-Parafialne, Festyn Świętojański, Choinkę Noworoczną, spotkania seniorów. Zupełnie nowym przedsięwzięciem są organizowane w Karczmie "Pod Wygodą" wernisaże malarskie lokalnych artystów.
Po pięciu latach działania w Programie Odnowy Wsi ludzi, którzy przyjeżdżają do Sumina, zaskakują zadbane tereny publiczne w centrum wsi, wygląd skwerków (też miejsca publiczne), dbałość o porządek w obejściach, ukwiecone ogródki. Podobają im się dokładne oznakowania i tabliczki na wydawałoby się przeciętnych domach z informacjami, że są zabytkowe.

Tu kilka słów wyjaśnienia. Do rejestru zabytków, objętych bardzo szczególną ochroną konserwatorską, jest wpisany tylko kościół. Pozostałe zabytki, mające już mniejszą wartość jako dziedzictwo kulturowe, są wspisane do ewidencji zabytków. Określenie tej wartości miało bardzo ciekawą historię.

- Mieszkańcy nie wiedzieli, że mieszkają w jakichś wartościowych i zabytkowych domach albo że mają takie na terenie swojego gospdodarstwa - opowiada sołtys. - Niektórzy chcieli te obiekty wyburzyć czy przebudować. Na początku uczestnictwa w Programie Odnowy Wsi przyjechali studenci z Politechniki Gdańskiej - Wydział Architektury. Pod kierownictwem dr Bogny Lipińskiej oraz mgr Barbary Jaszczuk - Skolimowskiej w ramach praktyk zidentyfikowali wiele cennych obiektów.

Dzięki ich pracy mieszkańcy zaczęli inaczej postrzegać swoje zagrody. Ja też zacząłem inaczej postrzegać to, co mnie otacza. Nie tylko zagrody i poszczególne obiekty, ale także drzewa i krzewy przydrożne. Po takiej lekcji (studenci byli u nas przez tydzień) człowiek uzmysławia sobie, że wiele rzeczy, które go otaczają, ma swoją wartość i że one powinny zostać, i być pielegnowane.
Tadeusz Majewski