wtorek, 30 października 2007

Cmentarz w Grabowie

Parafia Objawienia Pańskiego w Grabowie, w 1993 r. licząca 491 wiernych, należy do dekanatu osieckiego. W kruchcie XVI-wiecznego kościoła na uwagę zasługuje tablica żałobna ku czci księdza proboszcza Bolesława Gordona, zamordowanego przez hitlerowców w 1939 r..
Według Józefa Milewskiego, wierni pamiętają o nim jeszcze do dzisiaj w czasie zdrowasiek procesji cmentarnej w Dzień Zaduszny. Na zamkniętym cmentarzu przy kościele znajduje się między innymi grób 30-letniego Zygfryda Kowalskiego z napisem na płycie: "Zamordowany przez hitlerowców 23 IX 1944 r." w Ocyplu w ramach masowej egzekucji. Poza tym w pobliżu muru, od strony szosy, znajduje się mogiła zbiorowa 22 żywcem spalonych Polaków 28.02.1945 r. w bunkrze-kopcu ziemniaczanym Piotra Mazurowskiego w akcji niemieckiej "spalonej ziemi". Wśród nich było 16 kobiet, byli ludzie w wieku 4 - 81 lat. Oto oni:

Kalitowska Elżbieta - 28.11.1919
Kalitowska Marianna - 3.09.1891
Kalitowski Bronisław - 4.01.1932
Kita Cecylia - 16.08.1936
Kita Franciszek - 6.03.1863
Kramkowska Anna - Gniew (?)
Mazurowska Halina - 12.09.1937
Mazurowska Jadwiga - 18.04.1935
Mazurowska Waleria - 10.05.1903
Mazurowski Franciszek - 15.06.1936
Mazurowski Mieczysław - 1.01.1934
Mogwa Waleria - 18.09.1915
Staniszewska Klara - 12.05.1903
Staniszewska felicja - 15.-1.1939
Staniszewski Jerzy - 25.02.1941
Staniszewski Kazimierz - 7.04.1934
Śliwa Joanna - 2.02.1873
Treder Józefa - 21.06.1918
Treder Julianna - 6.01.1872
Treder Krystyna - 5.03.1940
Treder Wiktoria - 23.12.1903

Z czasem na nagrobku umieszczono jeszcze tabliczkę z dwoma innymi nazwiskami (Alina Łobocka-Narloch, Krzyk Grabowskiej mogiły, Gazeta Kociewska 9.04.1993 r. s.5)
Ostatnio - w 1993 r. - przy kościele wybudowano oddzielną kostnicę. Czynny cmentarz parafialny leży w pobliżu, po południowej stronie szosy.
W walkach o Grabowo w 1945 roku poległo około 200 Niemców, zakopanych w nieustalonym miejscu w pobliskim lesie.
Na podstawie Józef Milewski "Groby i cmentarze na Kociewiu" (przyczynki do dziejów, Towarzystwo Miłośników Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gd. 1993 r.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz