niedziela, 6 lutego 2011

BOBOWO - szkoła i kościoły. Historia

Szkoła. W 1427 roku na studia uniwersyteckie w Krakowie zapisał się Bartłomiej Jacobi ze Smoląga. Może to wskazywać na istnienie szkoły parafialnej, w której się uczył względnie na to, że przygotował go do studiów ksiądz z Bobowa.

W drugiej połowie XVI w. protestanci zawładnęli wraz z kościołem szkołę, obsadzając w niej nauczyciela ewangelickiego. Jeszcze w 1598 roku nauczycielem był ewangelik, pomimo iż od dwóch lat kościół był już w posiadaniu katolików. Pozostawał na stanowisku na skutek braku innego. Jeszcze w XVII i XVIII wieku prowadzenie szkoły było w rękach kleru, nauczycielem był ksiądz względnie organista, który pobierał wysokie opłaty za naukę. Z 1765 roku zachowała się wzmianka o słabej frekwencji w szkole, w której uczył organistę, a do której zimą uczęszczało tylko kilku uczniów.

STARE ZDJĘCIA PRZEDSTAWIAJĄCE M.IN. SZKOŁĘ W BOBOWIE - PRZEJDŹ

NAJSTARSZE ZDJĘCIA W POWIECIE PRZEDSTAWIAJĄCE SZKOŁĘ - PRZEJDŹ


STARE ZDJĘCIA PRZEDSTAWIAJĄCE KOŚCIÓŁ W BOBOWIE - PRZEJDŹ

Szkoła o charakterze ludowym powstała w pierwszej połowie XIX w. Budynek szkolny mieścił się na miejscu dzisiejszego ogrodu szkolnego /szczytem do głównej ulicy/. Uczono w niej zrazu po polsku. Z dwóch obecnych budynków szkolnych starszy powstał w 1870 r., a nowszy, przylegający do niego /dwupiętrowy/ w 1912 r. W 1872 r. powstało przy szkole koło powiatowego związku nauczycieli, w tym czasie nauczycielami byli Gołombek, Sontag i Switalla. Odzewem za represje stosowane za język polski był strajk szkolny, który wybuchł w październiku 1906 roku /szkoła liczyła około 200 uczniów/. Za namową uczennicy Bronisławy Jancy powitano nauczyciela wchodzącego do klasy w języku polskim. Ze strajkującymi sympatyzowali nauczyciele - Polacy: Strykowski /kierownik szkoły/, choć zachowywał się biernie, oraz 28-letni Leon Szczypiński. Ten zachęcał polską młodzież do strajku, podsuwał jej polskie elementarze, mówiąc - "tu się ucz"! Kiedy Niemcy się o tym dowiedzieli, karnie przenieśli Szczypińskiego do innej szkoły. W ostatnich latach zaboru pruskiego coraz częściej rodzice podejmowali się obowiązku nauki języka ojczystego po domach.

W 1935 r. Publiczna Szkoła Powszechna w Bobowie była czteroklasówką. W 1957 r. przy szkole podstawowej powstała Szkoła Przysposobienia Rolniczego.


Kościół. Parafię założył jeden z książąt gdańsko-pomorskich.
Kościół /kaplica/ o wielkości obecnego prezbiterium istniał już w 1381 roku. W XIV w. przebudowano go z drewnianego na kamienno-ceglany. W XV w został ponownie przebudowany i ozdobiony polichromią.
Około 1554 roku zmarł proboszcz katolicki, Paweł. Wówczas to starosta gniewski, Achacy Czema /1548-1565/, bez wiedzy biskupa chełmińskiego, Jana Lubodzieskiego, przysłał do Bobowa duchownego ewangelickiego. Przez przeszło 40 lat-parafianie uczęszczali na jego nabożeństwa, nie zdając sobie sprawy z nowej przynależności wyznaniowej. Kościół został przywrócony katolikom przez biskupa Rozrażewskiego /1596 r./.

O KOŚCIELE W BOBOWIE W KATALOGU "SZLAKIEM KOŚCIOŁÓW KOCIEWIA" - PRZEJDŹ

W drugiej połowie XVI w. do parafii należały Bobowo, Wysoka i Smoląg. Parafia liczyła 30,85 m2 /141 łanów kmiecych i folwarcznych/ i 511 mieszkańców. W 1653 roku starosta gniewski, Albrecht Stanisław Radziwiłł, oddał domek z ogrodem na wyłączny użytek przytułku dla 4 ubogich parafii. W wojnie szwedzkiej /1655-1660/ kościół został zniszczony. Pozostała po nim tylko niewielka część. Do jego odbudowy /początek XVIII w./ przyczyniła się prawdopodobnie misja jezuitów, czasowo czynna w Starogardzie /w 1700 roku wybudowano nawą i ceglaną wieżę/. Dnia 12 sierpnia 1852 roku szpital /przytułek/ przykościelny otrzymał statut. Dnia 4 lipca 1906 roku kościół częściowo spalił się. W latach 1909 - 1911 został odbudowany na starych fundamentach. Ma prezbiterium pogotyckie /z dawnego kościoła XIV w./ oraz późnobarokowe, skromnie wyposażenie wnętrza.

W latach 1903-1910 Niemcy wybudowali kościół ewangelicki, który odegrał znaczną rolę w germanizacji tego ośrodka. Zbór był czynny do 1945 roku.

Dzieje wsi powiatu starogardzkiego, Józef Milewski, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Gdańsk 1968 r.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz