Nazwa brzmiała: Sczemeli (X - XI w.), Szemely (1258 i 1274 r.), krzyżacka - Zymplin (XIV w.), polska - Semlino (1710 r.), niemiecka - Gross Semlin, Deutsch Semlin (1909 r.), hitlerowska - Semlin.
Założenie. Semlin leży nad jeziorem tej nazwy, 110 - 133 m.n.p.m. Wieś ma charakter rozwlekły. Na południowy wschód od jeziora jest las. Do wsi administracyjnie należy osiedle Semlinek. W 1960 roku Semlin zajmował 790 ha powierzchni, a w 1885 r. - Semlin wieś - 359 ha i folwark - 129 ha oraz las 360 ha, zaś Semlinek - 193 ha.
Dzieje. Odkryte około 1885 roku w lesie semlińskim urny popielnicowe (5) świadczą o zasiedleniu w latach 700 - 400 p. n. e. W dokumencie z 1274 roku cystersów z Pogódek wieś napisana jest pod nazwą Szemely. W 1347 roku została przeniesiona na prawo chełmińskie. W XV w. należała do wójtostwa krzyżackiego w Tczewie. W 1570 roku własność królewska Semlin liczyła 50 łanów, w tym 27 niezagospodarowanych (w 1615 r. z 14 niezagospodarowanych łanów utworzono folwark). W XVI w. Semlin należał do starosty w Kiszewie, a pod względem skarbowym, sądowym i sejmikowym do powiatu tczewskiego. W wojnie 1655-1660 roku osiedle opustoszało. Na opustoszałych polach powstały dwa folwarki: (Nowy) Semlin i Semlinek (Mały Semlin).
W 1710 roku w Semlinie żyło 18 kmieci, których posiadłości przekształcono potem na ziemię dworską. Dwór dawał mesznego proboszczowi w Pinczynie po 3 korce żyta i po 3 korce owsa od włóki (1710). W 1868 roku były (Wielki) Semlin z folwarkiem oraz (Mały Semlin) Semlinek. W 1885 roku folwark w Semlinie prowadził fabrykę krochmalu, podczas gdy Semlinek osiągnął dobre wyniki na odcinku hodowli bydła rasy holenderskiej i odstaw znacznych ilości mleka.
1/ Szkoda, że nie ma danych na temat właścicieli folwarków, fabryki krochmalu i hodowli bydła. Czyżby byli nimi Arendtowie, o których Milewski nic nie pisze w tekście?
Na przełomie XIX i XX w. Polak Kazimierz Milewski z Semlina, żonaty z krewniaczką ks. Józefa Larischa z Poinczyna, zamierzał wykupić majątek w Semlinie z rąk Niemca i następnie rozparcelować go pomiędzy Polaków (na wzór polskiej spółki parcelacyjnej w Pinczynie 1888 r.). Niestety rząd pruski nie wyraził zgody na to. W 1907 roku majątek został sprzedany kolonistom niemieckim. W 1909 roku niemiecka komisja kolonizacyjna rozparcelowała wsie Semlin (Gross Semlin) i Semlinek (Klain Semlin), a zasiedlone miejscowości określono wspólną nazwą Niemiecki Semlin (Deutsch Semlin). Kolonistów sprowadzano z Zachodu. Nie chciano parcelami obdarowywać Niemców miejscowych, gdyż obawiano się, że nadal będą mówili po polsku. Jeśli któryś z nich (w drodze wyjątku) otrzymał parcelę, to na postawienie na niej budynków nie otrzymywał kredytów państwowych.
2/ "Nie chciano parcelami obdarowywać Niemców miejscowych, gdyż obawiano się, że nadal będą mówili po polsku" - stwierdzenie zaskakujące. Nigdzie, zbierając informacje o historii wsi na Kociewiu, nie spotkałem się ze stwierdzeniem, żeby miejscowi Niemcy mówili po polsku.
W latach okupacji hitlerowcy wysiedlili Polaków z gospodarstw rolnych. Miejscowość została wyzwolona 6 marca 1945 roku. W latach sześćdziesiątych zbudowano agronomówkę i pawilon handlowy GS. Uruchomiono klubokawiarnię "Ruch".
3/ Historyk nie znał historii o zbombardowaniu jeziora w Semlinie. Według jednego z mieszkańców bombowiec radziecki zrzucił trzy bomby do jeziora blisko wsi. Do dzisiaj w dnie są trzy ogromne dziury. Przez te bomby - mówi mieszkaniec - woda opadła o 1 - 1,5 m.
W 1965 roku Semlin liczył 407 mieszkańców (w 1869 r. - Semlin wieś liczył 139 katolików i 65 ewangelików: folwark - 44 katolików, 51 - ewangelików, Semlinek liczył 65 katolików i 5 ewangelików, w 1871 r., - 196 osób).
Budynki mieszkalne: 1869 r. - Semlin wieś - 24, folwark - 8, Semlinek - 6
1885 r. - Semlin wieś - 30 (według innych 47 dymów), folwark - 7 (wg innych 14 dymów), lśn. - 1
Semlinek - 6 (wg innych 11 dymów), 1960 - 67 (ogółem)
Gospodarstw rolnych indywidualnych: 1960 - 105.
Szkoła. Uruchomienie szkoły dla dzieci narodowości polskiej miało miejsce w 1909 roku. Obecnie znajduje się we wsi szkoła podstawowa.
Kościół parafialny jest we wsi Kleszczewo Kościerskie.
Ciekawostki
1. Według podania na miejscu dzisiejszego Jeziora Semlińskiego był kościół, który kiedyś zapadł. Dziś jeszcze w cichy, letni wieczór czy noc słychać głos jego dzwonów (zjawisko odbijania się o taflę wodną jeziora fal głosowych dzwonów z innych, pobliskich kościołów).
2. Opowiadają, że w 1812 roku Napoleon przejeżdżał przez Semlin i jego wojska w jeziorze zatopiły beczki ze złotem.
4/ O Semlinie sporo mówi pocztówka z poczatku XX w. Jest na niej pokazana m.in. gospoda w Semlinie (Gasthaus Ossowski).
Uwagi: Tadeusz Majewski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz