Antoni Chyła za Skórcza to człowiek "orkiestra". Między innymi jest prezesem Koła Łowieckiego "Łoś" w Skórczu. Jakiś czas temu pan Antoni wyszedł z inicjatywą, aby w lesie koło Zajączka - naszej lokalnej, małej Golgocie - zorganizować apel pamięci poległych. Nie w Szpęgawsku, ale tu w okolicach Skórcza, dla ludzi z gminy Skórcz, z okolic, w najbliższym im miejscu martyrologii. Sięgnął po źródła historyczne autorstwa Józefa Milewskiego, wypisał pomordowanych w gminie Skórcz, w powiecie starogardzkim. Opracował tekst zgodny z oficjalnym ceremoniałem apelu pamięci. Wykonał wielką robotę. Bezinteresownie, w imię miłości do ojczyzny... Są jeszcze tacy ludzie.
Może i apele pamięci i "Cześć ich pamięci" są niemodne, ale czy nie są potrzebne, choćby dla naszej młodzieży (ku wychowaniu ich w duchu patriotyzmu), szczególnie w te dni, kiedy wspomina się zmarłych i tych, którzy oddali życie za wolność?
Chciałbym podzielić się z osobami czytającymi naszą stronę internetową pewną refleksją dotyczącą miesiąca listopada. Dla nas, myśliwych, oczywiście 3 listopada to dzień świętego Huberta, patrona myśliwych. Lecz nie o tym chciałbym napisać, a o tych, o których pamięć winniśmy zachować. Tu, u nas, w lasach, na polach - na całym Kociewiu - są miejsca pamięci narodowej. To masowe groby zamordowanych Polaków i ludzi innych narodowości. Nieraz to tylko krzyż, grób masowy oznaczony numerem lub tablica pamiątkowa podająca personalia zabitych osób. Dla nas, myśliwych, bliskimi są pracownicy służby leśnej II Rzeczypospolitej: Antoni Tinz - nadleśniczy nadleśnictwa Drewniaczki, Józef Ciesielski - leśniczy leśnictwa Długie, Franciszek Guz - leśniczy leśnictwa Brzóski, Brunon Kryn - leśniczy leśnictwa Laski, Władysław Nelke - leśniczy leśnictwa Błędno, Stefan Zimny - leśniczy leśnictwa Rynkówka i Jan Donarski - leśniczy leśnictwa Czubek oraz jego żona Helena i córka Gabrysia. Zginęli oni z rąk hitlerowskiego okupanta za swe umiłowanie do Ojczyzny, ukochanych lasów i działalność konspiracyjną. W lesie Zajączek rozstrzelani zostali księżą Diecezji Chełmińskiej: ksiądz Marian Felchnerowski z parafii Kasparus, ksiądz Franciszek Kalinowski z parafii Osiek i wikariusz tejże parafii Bolesław Łożyński, ksiądz emeryt Jan Rogalski z Pinczyna, którzy nie opuścili swych wiernych i oddali swe życie za Boga i Polskę. Należy wspomnieć o 70 nauczycielach aresztowanych 12 października 1939 roku z powiatu starogardzkiego i osadzonych w obozie przejściowym w Skórczu, którzy następnie przewiezieni zostali do więzienia w Starogardzie, potem rozstrzelani w Lesie Szpęgawskim, ofiary marszu śmierci obozu Stutthof narodowości żydowskiej. Można wymieniać wiele miejsc kaźni… Udajmy się w te miejsca i zapalmy na nich znicz w dzień Wszystkich Świętych lub Dzień Zaduszny. Jest to nasz moralny obowiązek.
Antoni Chyła
Skórcz dnia 25.10.2012 rok
Apel pamięci
Kombatanci i weterani walk o niepodległość Rzeczypospolitej, mieszkańcy ziemi kociewskiej, stajemy do apelu przy grobach masowych w lesie Zajączek w rocznicę śmierci synów i córek II wojny światowej, aby przywołać ich pamięć, tych, którzy oddali swe życie za Ojczyznę.
Wołam żołnierzy znad Warty i Bzury, z Westerplatte i Helu, spod Mławy i z Borów Tucholskich, spod Tomaszowa Lubelskiego i Kocka, ułanów spod Krojant i Mokrej, obrońców Warszawy, Wizny i Twierdzy Modlin.
Stańcie do apelu!
Chwała bohaterom!
Wzywam mieszkańców i obrońców Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej, zaatakowanych przez sowieckiego agresora, poległych na strażnicach granicznych Korpusu Ochrony Pogranicza, obrońców Grodna, Lwowa, Wołkowyska, Sarn i Czortkowa oraz żołnierzy spod Kodziowców, Jabłonia, Szacka i Wytyczna.
Stańcie do apelu!
Chwała bohaterom!
Wzywam żołnierzy Wojska Polskiego i Korpusu Ochrony Pogranicza, funkcjonariuszy Policji Państwowej, Straży Więziennej i Straży Granicznej oraz innych organów Państwa Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Bykowcu oraz innych nieznanych dotąd miejscach kaźni.
Wzywam Ciebie kpt. Franciszku Górski z Mirotek, który poświęciłeś życie za wolną i niepodległą Polskę.
Stańcie do apelu!
Zginęli śmiercią męczeńską!
Wzywam bohaterskich żołnierzy września z miasta Starogard: podchorąży Brandt, podporuczniku rez. Januszu Brzozowski, rotmistrzu dyplomowany Andrzeju Chołoniewski, płk dyplomowany Konstanty Drucki-Lubecki, kapralu Bronisławie Gaidus, ppor. rez. Jerzy Guttinger, podchorąży Jasiński, ppor. Witoldzie Kądzielawa, por. Witoldzie Kreutzinger, por. Antoni Kubicki, kpt. Kwiatkowski, mjr Eryku Płann, rtm dyplom Marianie Rozwadowski, rtm Mieczysławie Rozwadowski, ppor. Macieju Smolarski, rtm Konstanty Smolikowski, mjr Władysławie Szmidt-Czarnota, kapralu Taube, kapralu Towskory, por Stefanie Tuszko, rtm Antoni Wieniawski, szwoleżerze Janie Wilma, mjr Wodziński, por. Edwardzie Wołoszyński, st, szwoleżerze Stanisławie Wyszyński, ppłk Jarema Zapalski , ppor. Stanisławie Donaj, ppor. Józefie Góral, plutonowy Jeżewski, st. sierż. Janie Kossobudzki, szeregowy Franciszku Kramer, ppor. Feliksie Morkowski, kapralu Punkiewicz, ppor. Witoldzie Puppel, szeregowy Bronisławie Stolpa, ppor. Jerzy Wiażmin, szeregowcy Marianie Betkier, Władysławie Błaszczyk, Janie Ćwikliński, Michale Duzowski, Emilu Dżugan, Janie Wrąckowski, Franciszku Gałązka, Henryku Jużwiak, Pawle Jurczyk, Franciszku Kaizer, Piotrze Kokot, Kolasa, Bernardzie Kuchta, Pawle Kurr, Lemańczyk, Kazimierzu Masiak, Nierzelski, Stefanie Parzybuta, Maksymilianie Pelpliński, Franciszku Prinz, Franciszku Rajkowski, Bronisławie Schulz, Wilhelmie Sitko, Janie Szweda i Pawle Zalewski.
Z gminy Starogard żołnierzy: Franciszku Jedtka, Stefanie Syldatk, Brunonie Szweda, Stefanie Trejdowski.
Z gminy Kaliska żołnierzy: Antoni Babiński, Franciszku Bałdzikowski, Michale Błaszków, Józefie Filas, Stanisławie Kiliszewski, Władysławie Kulas, Janie Podlewski, Ignacy Sokołowski, Wiktorze Walc.
Z gminy Lubichowo żołnierzy: Janie Bona, Damazy Flizikowski, Alfonsie Gollan, Bronisławie Kolaska, Franciszku Kupisz, Józefie Landowski, Franciszku Machnikowski, Janie Mielewski, Aleksandrze Piernicki, Franciszku Sarnowski, Franciszku Sowiński, Piotrze Trembecki, Franciszku Wrycza i obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku Józefie Strzelecki.
Z gminy Osieczna: kapralu Franciszku Andrearczyk, szeregowy Leonie Andrearczyk, Bernardzie Banach, kapralu Józefie Landowski, szeregowy Franciszku Rybiński i obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku Ignacy Połom.
Z gminy Osiek: szeregowy Janie Chrzanowski, Antoni Deyna, Rochu Glinkowski, Karolu Kleszczewski, Krużycki, Bolesławie Meger, Józefie Piotrowski i Ottonie Reszka.
Z gminy Smętowo Graniczne: szeregowy Janie Damrath, Klemensie Mikołajewski i Klemensie Rogowski.
Z gminy Zblewo żołnierzy: Franciszku Boguń, Józefie Górnowicz, Janie Lemm, Janie Porazik, Wojciechu Prill, Józefie Sikora.
Z miasta i gminy Skarszewy żołnierzy: Franciszku Bączkowski, Witoldzie Budziewicz, Sylwestrze Gołuński, Franciszku Grochowski, Bernardzie Jutrzenka, Józefie Kreft, Janie Narloch, Marcinie Pałasz, Aleksandrze Świeczkowski, Leonie Tyszer, Józefie Zgoda i Wiktorze Żachowski.
Z gminy Bobowo żołnierzy: Janie Ceier, Izydorze Rona, Benedykcie Szank i Franciszku Zimny.
Z gminy Morzeszczyn strzelców: Aleksy Binerowski, Janie Deja, Bolesławie Doliński, Brunonie Kowalewski, Józefie Pawlik i Bronisławie Wesołowski.
Z miasta i gminy Skórcz żołnierzy: Albinie Cejrowski, Leonardzie Falgowski, Jerzy Grabowski i Janie Rocławski.
Którzy w 1939 roku przeciwstawili się hitlerowskiej agresji z dewizą Bóg, Honor, Ojczyzna.
Stańcie do apelu!
Chwała bohaterom!
Wołam Was pracowników służby leśnej II Rzeczypospolitej: Antoni Tinz nadleśniczego nadleśnictwa Drewniaczki, Józefa Ciesielskiego leśniczego leśnictwa Długie, Franciszka Guz leśniczego leśnictwa Brzóski, Brunona Kryn leśniczego leśnictwa Laski , Władysława Nelke leśniczego leśnictwa Błędno, Stefana Zimnego leśniczego leśnictwa Rynkówka i Jana Donarskiego leśniczego leśnictwa Czubek jego żonę Helenę i córkę Gabrysię, którzy zginęli z rąk hitlerowskiego okupanta za swe umiłowanie do ojczyzny, ukochanych lasów i działalność konspiracyjną.
Stańcie do apelu!
Chwała bohaterom!
Wołam Was księża Diecezji Chełmińskiej rozstrzelanych w lesie Zajączek księdza Mariana Felchnerowski z parafii Kasparus, księdza Franciszka Kalinowski z parafii Osiek i wikariusza tejże parafii Bolesława Łożyński , księdza emeryta Jana Rogalskiego z Pinczyna którzy nie opuścili swych wiernych i oddali swe życie za Boga i Polskę.
Stańcie do apelu!
Zginęli śmiercią męczeńską!
Wołam Was zamordowanych w lesie Zajączek przez hitlerowskich oprawców: Marię Andrskowską, Józefa Bedel, Leona Bielińskiego, Franciszka Błażek, Franciszka Czechowskiego, Stanisława Dalz ,Jerzego Danielewicz, Geldfisch, Feliksa Gracz , Jadwigę Gutkin, Jana Kiedrowski, Martę Klein, Leona Knasiak, Józefa Kuchta, Franciszka Kurowski, Antoni Langowski, Antoni Malinowski, Władysława Mikołajski, Leona Oller, Konrada Osowska, Józefa Pakmur, Katarzynę Paszek, Anielę , Antoni , Franciszka , Jadwigę i Stefana Pater, Józef Pazda, Aleksander Popielarczyk, Helena Rychter, Zofia Rocławska , Stanisław Sikora, Alfonsa ,Alojzego, Mariana , Rozalię, Tomasza i Tomasza Szenszor, Helenę, Jana i Weronikę Szumacher, Leona Szwarc, Aleksandra Targaczewski, Bernarda Tusz, Franciszka i Helenę Welke, Jana i Helenę Wojtaś, Leona Chrzanowski Pawła Chyła, Jana i Piotra Firyn, Jana Krużycki, Juliusza Malecki, Stefana Rusler, Józefa i Maksymiliana Wiśniewski, Zygfryda Cichoń z rodzin Holdstein i Princ Franciszka Komejon, Franciszka Rocławski i was bezimienne ofiary które spoczywacie w tych masowych grobach , którzy oddaliście swe życie za Polskę. Stańcie do apelu!
Zginęli śmiercią męczeńską!
Do Was wołam lotnicy i marynarze, którzy w 1939 roku w bojach w powietrzu oraz na morzu wykuwaliście chwałę biało-czerwonej szachownicy i bandery.
Stańcie do apelu!
Chwała bohaterom marynarzom i lotnikom!
Wołam Was zamordowanych w ostępach leśnych Czarnego, Mieliczek i Drewniaczek przez hitlerowskich oprawców: Marię i Helenę Heldt, Teresę, Alojzego, Anastazego, Bronisława, Józefa, Kazimierza i Władysława Nagórski, Jadwigę Westwal, Krystynę Żądło, Jana Bieliński, Andrzeja Breja, Józefa Cherek, Augustyna Cichoń, Wacława Imianowski, Zofię i Jana Rocławski, Jana Szlosowski, Józefa Zgryza, Andrzeja Józwiak Bolesława Kulesza, Władysława Lewandowski, Kazimierza Łaniecki, Antoni Synak, Franciszka i Jana Telewski , Anastazego Wojciechowski i Was bezimienne Ofiary, które spoczywacie w tych masowych grobach daleko od swych bliskich oddaliście swe życie za Polskę.
Stańcie do apelu!
Zginęli śmiercią męczeńską!
Wzywam Was, uczestników ruchu oporu rozstrzelanych w Ocyplu w lesie koło Smolnik: Jan Belau, Alojzy Cybula, Jan pseudonim Jasio, Franciszek Filipiak, Zygfryd Kowalski, Hubert Mański, Bolesław Pawłowski, Józef Podwałka, Józefa Pozorski, Józef Radke, Jan, Józefa syn Józefa Talaśka, Antoni Bobkowski, Władysław Bojanowski, Alfons Bukowski, Jadwiga Fankidejska, Franciszka, Halina, Jana, Józef i Paweł Filbrandt - oddaliście swe życie za ojczyznę Polskę.
Stańcie do apelu!
Chwała bohaterom!
Wzywam Was, przetrzymywanych w tymczasowym obozie w Skórczu, w tym siedemdziesięciu nauczycieli aresztowanych 12 października 1939 roku z powiatu starogardzkiego, którzy po tygodniu zostali przewiezieni do więzienia w Starogardzie, a następnie rozstrzelani w Lesie Szpęgawskim, ofiary marszu śmierci obozu Stutthof, siedemdziesiąt sześć kobiet narodowości żydowskiej, zginęliście za Polskę.
Wzywam Was, uczestników ruchu oporu na Kociewiu, którzy w okresie od 10 listopada 1942 roku do 20 stycznia 1945 oddaliście swe życie podczas walk z wrogiem w okolicach Dębiej Góry, Barłożna, Borkowa, Długiego, Kasparusa, Markocina, Leśnej Jani, Starej Jani, Mirotek, Starej Huty, Zdrójna, Osieka w okolicach Błędna wspólnie z oddziałami desantowymi Wojska Polskiego i Armii Radzieckiej. Wasza krew wsiąkła w ziemię kociewską, która Wam tak była bliska.
Stańcie do apelu!
Chwała bohaterom!
Do Was wołam Rodacy i żołnierze polscy, którzy w okresie II wojny światowej nie szczędziliście swego życia dla Ojczyzny, oddaliście swe życie Rzeczypospolitej.
Kolejne pokolenia Polaków czerpią z Waszego etosu wzór patriotycznej postawy oddania Ojczyzny.
Chwała bohaterom!
Cześć ich Pamięci!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz