Edmund Zieliński. Nie za dużo kaszubskości?

A mnie się zdawało, że idzie ku normalności w propagowaniu regionu kaszubskiego i jego mowy. Tylko się zdawało, bo ostatnie moje przeżycia z tym związane stoją w sprzeczności z moim "zdawaniem się". Już przechodzę do meritum...

Otrzymałem w prezencie książkę p.t. "50 CUDÓW POMORZA". Tytuł jak ulał, bo pasuje do mojej 50. rocznicy pracy twórczej. Wydawcą książki jest Agora SA, oddział Gdańsk. Autorami tekstów są; Dorota Karaś, Jowita Kiwnik, Katarzyna Fryc, Anna Umięcka, Bartosz Gondek, Michał Tusk, Roman Daszczyński. Całość pod redakcją Darii Walkiewicz i Macieja Drzewickiego.

Najpierw chcę się zatrzymać przy tekście Doroty Karaś "Sanktuarium Maryjne w Piasecznie". W podtytule "Sen Smolnika" czytamy:

Tradycja ustna mówi, że w XIV stuleciu wędrował tędy Smolnik rozwożący smołę Kaszubom - mówi ksiądz prałat Kazimierz Myszkowski, kustosz Sanktuarium Maryjnego w Piasecznie (…)

i dalej jest o uzdrowieniu jego sparaliżowanego syna.

Księże prałacie - gdzie Rzym, gdzie Krym. Z Piaseczna do przybliżonych granic Kaszub jest około 75 kilometrów. No chyba, że to był przedsiębiorczy Kociewiak i wiózł smołę braciom Kaszubom.

I dalej w tym samym podtytule pani Dorota pisze:

Miejscowi Kaszubi wierzą, że w miejscu, gdzie Smolnikowi i jego dziecku ukazała się Matka Boska, od początku znajdowało się źródełko. Do dziś pielgrzymi zabierają do domów wodę z tutejszej studzienki, wierząc w jej lecznicze właściwości(…).

No, jeśli Piaseczno leży na terenie Kaszub, pogratulować wiedzy. Wierzyć mi się nie chce, że coś takiego można było napisać.

Sanktuarium Maryjne w Piasecznie. Fot. Edmund Zieliński

Kiedy przeczytałem o poszerzonych granicach Kaszub i przyłączeniu Piaseczna do tego regionu, bo tak należy rozumieć powyższe opisy, natychmiast napisałem maila na adres Redaktora Naczelnego "Gazety Wyborczej Trójmiasto", w którym zwróciłem uwagę w powyższą sprawę. Chociaż minęło wiele dni, odpowiedzi na moje pretensje nie otrzymałem. Zresztą spodziewałem się tego.

Kilka dni temu byłem na spotkaniu w centrum Kaszub, w którym uczestniczyli twórcy ludowi Pomorza (Kaszubi, Kociewiacy, Borowiacy). Wójt jednej z kaszubskich gmin w swoim wystąpieniu powiedział miej więcej tak, oczywiście po kaszubsku:

Będę mówił po kaszubsku, a kto nie rozumie tego języka, niech siada obok Kaszubów - przetłumaczą.

I całe wystąpienie tego włodarza zacnej gminy słuchaliśmy w kaszubskiej mowie. Ja mowę Kaszubów rozumiem, ale wielu siedziało jak na tureckim kazaniu, co dało wyraz w oburzających słowach już w kuluarach, po spotkaniu. Ręce opadają. Wójt gminy, odpowiednia prezencja, błyskotliwy, światły człowiek i taki obciach? A może Kaszuby to już nie Polska? Bracia Kaszubi, jesteście narodem kaszubskim? Jesteście narodowości polskiej, a potem Kaszubami, o czym i wasi Wielcy Kaszubi mówili.

Wśród Kaszubów jest jeden inteligentny pan, ortodoksyjny Kaszuba, który twierdzi wręcz, że Kociewie to Wschodnie Kaszuby i tyle. I masz babo placek. Aby ten zarzut nieco zrównoważyć, do Kociewiaków uwaga - Bory Tucholskie to nie Kociewie, to odrębny region, i swoją gwarę ma, chociaż bliżej im do Kociewia niż do Kaszub, jakby się niektórym osobom wydawało.

Podsumowując. Kociewie, to jeszcze mało znany region. Muszę bronić tych stron i zwracać uwagę na błędy przez niektórych popełnione. Pisząc książkę, trzeba dogłębnie zapoznać się z tematem, jaki znajdzie się na jej stronicach. Książka, mimo tej "kaszubskiej wpadki", jest dobra i warto ją mieć w swojej bibliotece.

Jeszcze jedna ważna sprawa. W Gdańsku mieszkam ponad 30 lat i do tej pory nie wiedziałem, że mieszkam w stolicy Kaszub. Uświadomiły mnie o tym tablice na rogatkach naszego Gdańska informujące o tym wątpliwym fakcie. Dlaczego wątpliwym? Gdańsk to miasto wielokulturowe, tu mieszkają przesiedleńcy z byłych Ziem Polskich, z południa naszego kraju, z "kongresówki" z "za Buga". Są Kaszubi i Kociewiacy, jest mniejszość niemiecka i ukraińska. Nie wszyscy z własnej woli tu zamieszkali. Uważam, że Kartuzy to prawdziwa stolica Kaszub i rdzenni mieszkańcy tego zacnego regionu przy tym optują. Może przydałoby się zwołanie Kongresu Mieszkańców Pomorza w celu wyjaśnienia wielu spraw dotyczących naszego regionu? Bo jak do tej pory to każdy sobie rzepkę skrobie.

Mam nadzieję, że nikogo nie obraziłem, a moi przyjaciele Kaszubi jak; Felcia, Wanda, Bolesława, Józefka, Marek, Bernard, Józek, Tomek, Gerard, Ali, Leon i dziesiątki innych - nadal będą moimi przyjaciółmi.

Gdańsk 12.06.2011 Edmund Zieliński