Kontrakt dla Pomorza

Kontrakty Wojewódzkie stanowią trwałą zdobycz inwestycyjną po rządzie Jerzego Buzka. Na szczęście kolejne rządy kontynuują politykę kontraktów. Na mocy umowy rządowo-samorządowej dochodzi do koncentracji środków inwestycyjnych w regionach. Tegoroczny Kontrakt Wojewódzki dla naszego regionu opiewa na kwotę ponad 67 milionów złotych. Środki te trafią również na Kociewie, Żuławy i Powiśle.Kontrakty Wojewódzkie stanowią rodzaj umowy finansowej pomiędzy Rządem RP a Zarządem Województwa. W jej wyniku dochodzi do tzw. montażu finansowego i w konsekwencji do koncentracji nakładów inwestycyjnych w regionach. Miejsce uprzednich inwestycji centralnych, de facto inwestycji wieloletnich planowanych z góry, zajmuje profesjonalny i precyzyjny plan finansowo-inwestycjny, przygotowany i realizowany przez gospodarza regionu. Właśnie Marszałek Województwa, a ściślej Zarząd Województwa współtworzy i nade wszystko realizuje Kontrakt Wojewódzki. W konsekwencji dochodzi do racjonalizacji i najwyższej staranności w planowaniu i realizowaniu inwestycji w województwie. Wielką zaletą Kontraktów Wojewódzkich jest to, że powodują one niemal podwojenie nakładów inwestycyjnych w regionach.

Gwoli prawdy należy przypomnieć, że system Kontraktów Wojewódzkich wypracował i zaczął wdrażać z samorządami wojewódzkimi rząd J. Buzka. Rząd L. Millera w pierwszym okresie zdystansował się od polityki kontraktów, a następnie zredukował ich poziom finansowy aż o 50 procent. Początkowo zastrzeżenia do istoty funkcjonowania systemu kontraktów miał nawet Jerzy Hausner. Z czasem przemówiły racje ekonomiczne i jednoznaczne poparcie samorządów wojewódzkich, niezależnie od ich barw politycznych, dla walorów i mobilności inwestycyjnej kontraktów. Ostatecznie praktyka dowiodła, że system Kontraktów Wojewódzkich okazał się niezwykle efektywny i użyteczny. Dzisiaj polityka kontraktów cieszy się powszechnym szacunkiem i uznaniem.

Kontrakt dla Województwa Pomorskiego na 2004 rok został podpisany 29 kwietnia 2004 roku przez wicepremiera J. Hausnera i Marszałka Województwa J. Kozłowskiego. W umowie strony zgodnie stwierdzają, że dla osiągnięcia celów związanych z rozwojem regionalnym, realizowanych na obszarze Województwa Pomorskiego, ponosić będą nakłady finansowe na realizację wspólnie ustalonych zadań. Strony postanawiają, że realizacja kontraktu, zgodnie z artykułem nr 7 umowy, będzie przebiegała z poszanowaniem "zasad subsydiarności, partnerstwa, ochrony środowiska, zapewnienia równości szans na rynku pracy oraz efektywności i koncentracji wydatkowania środków publicznych".

Finansowanie Kontraktu Wojewódzkiego w 2004 roku jest stosunkowo złożone i przedstawia się następująco. Na realizację kontraktu obie strony przeznaczają łącznie 67 mln 651 tyś. zł. Źródłami finansowania kontraktu są środki udostępnione przez stronę rządową, pochodzące z budżetu państwa oraz środki udostępnione przez stronę samorządową, pochodzące z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. W artykule nr 10 umowy stwierdza się, że strona rządowa przeznaczy na realizację kontraktu w 2004 roku łącznie kwotę 56 mln 471 tyś. zł. środków krajowych pochodzących z budżetu państwa, w tym co jest szczególnie ważne, na współfinansowanie zadań własnych samorządów oraz na rozliczenie inwestycji wieloletnich jednostek samorządu terytorialnego - w kwocie 44 mln 911 mln zł.

Z kolei kwota 11 mln zł 560 tyś. zł po stronie rządowej została uwzględniona na współfinansowanie projektów zawartych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego oraz na realizacje zadań w ramach IW INTERREG III. Art. nr 11 Kontraktu Wojewódzkiego uwzględnia też kwotę 12,5 mln zł jako środki rządowe przekazane do samorządu Województwa Pomorskiego, z tzw. rezerwy budżetowej państwa, z "przeznaczeniem na inwestycje w środki trwałe w zakresie regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych". Z uwagi na specyfikę tych środków będą one przekazywane oddzielnym trybem określonym w innym dokumencie niż Kontrakt Wojewódzki. Art. nr 13 kontraktu określa zobowiązania finansowe strony samorządowej w wysokości 11 mln 180 tyś. zł. Źródłami finansowania ze strony samorządu terytorialnego są budżety: województwa, powiatów, gmin i innych podmiotów. Tak w pewnym skrócie przedstawia się montaż finansowy Kontraktu Wojewódzkiego.
[pagebreak]
Na podstawie Kontraktu Wojewódzkiego w połowie czerwca br. Zarząd Województwa Pomorskiego dokonał wyboru listy inwestycyjnej. Obejmuje ona 14 następujących zadań inwestycyjnych:

1. Aukcja Rybna w Ustce 1,2 mln zł
2. Modernizacja drogi nr 216 2,3 mln zł
3. Prace przygotowawcze do budowy mostu przez Wisłę k. Kwidzyna 0,5 mln zł
4. Szpital w budowie w Słupsku 8,5 mln zł
5. Budowa Centrum Traumatologicznego w Gdańsku 3,0 mln zł
6. Zakup Tomografu dla Szpitala Wojewódzkiego w Słupsku 0,5 mln zł
7. Inwestycje edukacyjno-sportowe 16,0 mln zł
8. Program Odnowy Wsi 2,0 mln zł
9.Centrum Muzyczno-Kongresowe w Gdańsku ("Ołowianka") 4,0 mln zł
10. Teatr Wybrzeże Scena Kameralna w Sopocie 1,0 mln zł
11. Opera Bałtycka w Gdańsku 1,0 mln zl
12. Teatr Muzyczny w Gdyni 1,2 mln zł
13. Muzeum Archeologiczne 0,7 mln zł
14. Założenie Funduszu Pożyczkowego 3,0 mln zł

W sumie jest to kwota ponad 44,9 mln zł, ujęta w kontrakcie jako środki rządowe pochodzące z budżetu państwa, a przeznaczone na współfinansowanie zadań własnych samorządów oraz na rozliczenie inwestycji wieloletnich jednostek samorządu terytorialnego. Jak dość łatwo zauważyć priorytetem nr 1 Kontraktu Wojewódzkiego na 2004 rok są inwestycje edukacyjno-sportowe w łącznej kwocie 16 mln zł. Praktycznie w każdym z 16-tu powiatów ziemskich (bez gmin Trójmiasta i Słupska) średnio po 1 mln zł przeznaczono na realizację inwestycji edukacyjno-sportowych. Dzięki temu niejedna szkoła czy sala gimnastyczna zostanie ukończona jeszcze w 2004 roku. Niewątpliwie priorytet nr 1 jest konkretną ofertą i odpowiedzią na wyrównywanie szans edukacyjnych w regionie. Drugim priorytetem inwestycyjnym, bo kwocie 12 mln zł, stały się wydatki inwestycyjne w służbie zdrowia. Z uwagi na ogólnie znaną sytuację w systemie opieki zdrowotnej nie trzeba tego szczególnie uzasadniać. Trzecim priorytetem inwestycyjnym, bo w kwocie 7,9 mln zł, określono zadania inwestycyjne w kulturze. To ważne wziąwszy pod uwagę, iż kultura zbyt często przegrywa z gospodarką czy wydatkami socjalnymi.

Blisko 3 mln zł skierowano na inwestycje drogowe, w tym na prace przygotowawcze do budowy strategicznego mostu na Wiśle w okolicach Kwidzyna. Analogiczna kwota 3 mln zł na założenie Funduszu Pożyczkowego oznacza istotne wsparcie dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Dokładnie kwota 2 mln zł zasili Pomorski Program Odnowy Wsi. Środki te umożliwią aktywizację obszarów wiejskich. Nie przypadkiem również Województwo Pomorskie jest krajowym liderem w zakresie realizacji programów Odnowy Wsi. Skromna na pozór kwota 1,2 mln zł przeznaczona na Aukcję Rybną w Ustce faktycznie umożliwi uruchomienie do końca tego roku nowoczesnego hurtowego rynku rybnego w naszym regionie. To bardzo ważne uwzględniwszy fakt, że rybołówstwo jest dużą szansą rozwoju gospodarki Pomorza.

Kontrakt Wojewódzki dla naszego województwa oznacza niemal podwojenie nakładów inwestycyjnych w stosunku do budżetu własnego na 2004 rok. To powoduje, że obecny rok upłynie pod znakiem istotnych inwestycji w regionie. W tym też znaczeniu głównym priorytetem w rozwoju samorządu Województwa Pomorskiego są właśnie inwestycje. Trzeba podkreślić, iż inwestycje te zostały zlokalizowane nie tylko w Trójmieście, ale i na Kaszubach, Kociewiu, Powiślu i Żuławach. Tym samym inwestycje zwiększają atrakcyjność całego regionu. Z punktu widzenia pozyskiwania inwestorów ma to kapitalne znaczenie.
Kontrakt Wojewódzki, jak dowodzi kilkuletnia praktyka, jest głównym czynnikiem napędowym rozwoju Województwa Pomorskiego. W pełni uwzględnia on strategię rozwoju regionu oraz jej główne priorytety rozwoju. Kontrakt ten uwzględnia także specyfikę rozwoju województwa i jego sytuacje społeczno-ekonomiczną. Warto przypomnieć, że w 2003 roku w naszym regionie wskaźnik efektywności realizacji kontraktu wyniósł 99,7 procent! Wiele wskazuje na to, że podobny sukces zostanie odniesiony i w bieżącym roku.

Realizacja Kontraktu Wojewódzkiego wymaga najwyższej staranności i olbrzymiego wysiłku, gdyż termin jego realizacji upływa z dniem 31 grudnia 2004 roku. Tak więc w ciągu niespełna pół roku należy wykonać z niemal 100 procentową dokładnością kilkudziesięciomilionowy zakres zadań inwestycyjnych. Doświadczenie uczy, że region pomorski potrafi to wyzwanie zamienić na wymierny i realny sukces.

Jan Kulas