Zajrzyjmy do notatek pani Mireli Kowalskiej z Rokocina, która napisała pracę magisterską na temat tej parafii. Wychodzi z nich, jak to wiek po wieku w miejscach świętych gromadzą się obrazy, wota, rzeźby itd. i przechodzą ze starych do nowych obiektów.
Prawdopodobnie
około 1258 r. książe Sambor II zbudował tu kościół i założył parafię - pisze pani Mierla. - Należałyby do niej miejscowości leżące pomiędzy Pogódkami i Zblewem. (...) Dowodem na istnienie parafii pinczyńskiej w XIV w. jest wzmianka o niej w spisie kościołów składających świętopietrze. Należała wówczas do dekanantu kiszewskiego.
Parafia pinczyńska jest jedną z najstarszych na Kociewiu. (...) Na temat dziejów parafii w Pinczynie do końca XVI w. prawie nie ma wiadomości. Dopiero dokumenty z wizytacji z 1583 r. potwierdzają, że w tymże roku stał w Pinczynie drewniany, modrzewiowy kościół, bardzo jednak podupadły. Od trzech lat nie było w nim proboszcza. W roku 1583 kościołem zawładnęli luteranie przy pomocy popierających ich starostów kiszewskich, Szorców, do których należał Pinczyn. Zapewne po śmierci ostatniego z nich, Jana (ok. 1607 r.), przywrócono katolikom ich własność. Pinczyn przyłączono wówczas do dekanatu tczewskiego. Do parafii należały w tym czasie wsie: Pinczyn, Góra, Semlin, Sucumin, Piesienica.
W XVII w. po pożarze plebanii, gdy ówczesny proboszcz przeniósł sie do Zblewa, parafia bardzo podupadła. Przez długie lata opiekowali się nią sąsiedni proboszczowie. Sytuacja zmieniła się w latach 1730-31, ustanowiono dla parafii odrębnego duszpasterza. Został nim w 1733 r. proboszcz Michał Jan Gamratowski, który w tym samym roku postawił nowa plebanię. W 1742 r. ks. J. Gamratowski otrzymał zezwolenie na rozebranie starego kościoła. Na tym samym miejscu wybudowano w latach 1742 - 1743 nowy kościół, również drewniany. Patronką kościoła była św. Elżbieta. W 1761 r. kościół odnowiono dzięki licznym, dobroczyńcom. W 1782 r. ponownie spaliła się plebania, którą odbudowano w 1784 r. dzięki właścicielece Pinczyna Annie Magdalenie z Szultzów Święckiej, jenerałowej Rzeczypospolitej.
Liczba mieszkańców parafii pinczyńskiej stopniowo wzrastała. Oprócz katolików, których w roku 1741 było 340, byli też luteranie - 130 osób. Nie mieli jednak oni swojej szkoły ani zaboru.
Pod koniec XIX w. do parafii pinczyńskiej należały następujące miejscowości: Pinczyn, Pinczynek, Semlin, Piesienica, Sucumin, Bukowiec Pieśnicki, Karolewo, Pałubinek, Góra, Babidół, Kiwyt i Nowy Dworzec. W roku 1925 odłączono od parafii Sucumin, przyłączając go do nowej parafii, która powstała w Suminie. W 1928 roku na terenie parafii pinczyńskiej mieszkało 2771 Polaków katolików i 154 Niemców ewangelików..
Stary drewaniany kościół w Pinczynie, zbudowany w 1743 r., przetrwał aż do roku 1925, czyli 182 lata.
Nowy kościół
wybudowano na miejscu starego w latach 1926-27 - czytamy dalej w pracy pani Miereli. - Budowy kościoła podjął się ks. S. Hoffmann, przy ofiarnej pomocy parafian. Kościół wybudowano w stylu neobarokowym, otynkowany jest on z zewnątrz i wewnątrz. Jest to kościół masywny i obszerny. Obecny wystrój wnętrza pochodzi z poprzednich kościołów. Organy zakupione w 1930 roku został poważnie zniszczone w czasie II wojny, wyremontowano je w 1945 roku. Polichromię kościoła wykonał po 1945 roku artysta malarz Czesław Wirusz Kowalski.
Obrazy przedstawiają ofiary składane Bogu od czasów Starego Testamentu. Na ostatnim z obrazów księdza celebrującego ofiarę mszy świętej ma rysy ks. S. Hoffmanna. Kościół został poświęcony w roku 1930. Patronką obecnego kościoła, tak samo jak i poprzednich, jest święta Elżbieta (dowodnie już w 1583 roku).
Z historią kościoła w Pinczynie łączą się dzieje cmentarza, który znajduje się przy kościele. W dawnych czasach większość cmentarzy była tak usytuowana, gdyż chrześcijaństwo wprowadziło zwyczaj chowania zmarłych w kościele lub na terenie poświęconym, przylegającym do niego. Miejsca straciły dawną anonimowość, z napisów wiedziano, kto w nich leży.
Oprac. Tadeeusz Majewski
1. Tak wyglądał adrewniany kościół w Pinczynie, który stał 182 lata i przetrwał do 1925 roku. Repr. Dorota Skolimowska
2. I ten kościół budowano tylko dwa lata. Nie był to bynajmniej rekord. W bliskim Kleszczewie świątynię budowano rok. Repr. Dorota Skolimowska
3. Inna propozycja kościoła w Pinczynie. Repr. Dorota Skolimowska
4. Ołtarz w starym kościele. Repr. Dorota Skolimowska
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz