środa, 27 kwietnia 2005

Dzieje wsi sołeckiej

Cieciorka. Nazwa tej miejscowości może pochodzić od nazwy ptaka (samicy cietrzewia) względnie od nazwy rośliny zielonej z rodziny motylkowatych czy też od nazwiska Cieciora, wzmiankowanego w 1932 r. Niemcy, w tym hitlerowcy, uważając ją za nazwę polską, określali tę wieś Kónigswalde (1871) i Kónigswiese (1942).
W skład wsi o zwartej zabudowie, położonej wśród lasów, wchodzą osiedla: Kazub (kazuby - kaszubskie kosze), Lipska Karczma, Okoninki oraz Płociczno (nazwa biorąca się od słowa płocica, tj. ryba płotka), wreszcie Toczki (od nazwiska właściciela lasu Toczek).

Obszar Cieciorki ulegał zmianom, wynosząc np. w 1931 r. tylko 170 ha. W 1965 r. zamieszkiwało tu ok. 500 ludzi. Wieś ma charakter letniskowy.
W 1789 r. Cieciorka była osadą leśną, w której stała karczma królewska. Z Kalisk przybył Szturmowski, wybudował i uruchomił cegielnię, która dała początek osadzie w znaczeniu współczesnym. W 1880 r. było 7 niewielkich gospodarstw rolnych i 11 domów.

W latach okupacji hitlerowskiej Niemcy zamordowali robotnika Bronisława Czapskiego, kolejarza Teofila Galikowskiego i robotnika Bernarda Wejera. Wieś została wyzwolona 6 marca 1945 r. Po 1960 r. została zelektryfikowana. Dnia 4.09.1964 r. wybuchł w wiosce groźny pożar. Spłonęło 12 budynków, w tym 4 mieszkalne. Straty sięgnęły około 300 tys. zł. W akcji ratowniczej brało udział 17 jednostek strażackich, w tym 3 zawodowe.

Kiedy powstała szkoła ludowa, nie wiemy. W okresie 1906 wybuchł w niej strajk szkolny, a w międzywojniu powstała przy niej biblioteka Towarzystwa Czytelni Ludowych. Nową szkolę w Cieciorce wybudowano w 1965 r.
Powstał sklep GS. W Kazubiu urządzono ośrodek wypoczynkowy Przedsiębiorstwa Transportu Samochodowego Łączności w Gdańsku. Do zabytków należy mapa katastralna wsi z 1858 r. Przedmiotem zainteresowania wczasowiczów była też chata drewniana podcieniowa z XIX w.

Płociczno wieś wykształciła się w XIX w. na skutek rozparcelowania ziemi sołeckiej i zasiedlania jej kolonistami wyznania ewangelickiego.
Z czasem Niemcy zaczęli sprzedawać ziemię Polakom i w ten sposób doszło do pomieszania ludności. Dnia 10.11.1874 r. powstał we wsi dom ubogich, który powiększono w roku 1895. W 1893 r. Płociczno otrzymało pastora Pawła Kohwalta. W rok później pastorem został Muchlrand, który za pieniądze płynące z Ameryki i Azji wybudował najpierw pastorówkę, a potem kaplicę ewangielicką. Ta w 1902 r. rozbudowała się w parafię.

Dnia 24.06.1910 r. wmurowano kamień węgielny pod budowę zboru ewangelickiego. Budowa dla 200 wyznawców Lutra trwała do 1911 r. i kosztowała 33 tys. marek.
Po wyzwoleniu w 1945 r. kościół został przekazany katolikom. Dziś przynależna do dekanatu w Zblewie parafia św. Józefa w Płocicznie liczy ok. 320 wiernych. Nie ma oddzielnego cmentarza. Zmarłych chowa się na sąsiednich cmentarzach. Koło plebanii jest grób zbiorczy z krzyżem 5 żołnierzy Wehrmachtu, poległych w 1945 r., we wsi Lipy zbiorcza mogiła z krzyżem kilku Żydówek, z których część zginęła od uderzenia pocisków podczas działań frontowych. Zachowały się ślady po cmentarzach ewangelickich w lesie Płociczno i w Cieciorce (ze zniszczonymi grobami) .

Trwa we wsi Płociczno pamięć o zamordowanym w obozie Stutthof 28.08.1942 r. rolniku Józefie Retkiewiczu. Szkoła w Płocicznie sięga historią lat 1873/1874. Z czasem na cele szkolne oddano kaplicę poewangielicką.
Wielkimi atutami turystycznymi wsi Płociczno są jeziora i lasy.
Józef Milewski
GK 69/94

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz