Położone jest na Pojezierzu Starogardzkim na terenie Nadleśnictwa Kaliska, Leśnictwa Borzechowo, oddz. 37, między Jeziorem Borzechowskim a szosą Starogard - Radziejewo - Borzechowo. Zajmuje powierzchnię 33,61 ha, na której zgromadzono 450 gatunków drzew i krzewów.W latach 1875-1880 nadleśniczy Nadleśnictwa Wirty Adam Putrich wprowadził na teren szkółki drzew owocowych szpalerowe nasadzenia drzew i krzewów. Panująca wtedy w Europie moda na zadrzewianie gatunkami z innych stref klimatycznych nie ominęła również Wirt. Putrich, będąc przyjacielem prof. Adama Schwappacha, miał ułatwione zadanie. Nawiązał bezpośredni kontakt z ogrodami botanicznymi w Berlinie i Eberswalde.
Dobrze rozwijające się zadrzewiania gatunków egzotycznych zachęciły Putricha do poszerzenia obserwacji. Wykorzystując wskazówki prof. A. Schwappacha, A. Putrich w latach 1890-1897 założył 29 powierzchni doświadczalnych, których celem była naturalizacja i aklimatyzacja drzew obecnego pochodzenia oraz badanie przydatności gospodarczej w naszych warunkach klimatycznych. Do tych powierzchni założono specjalne księgi, w których rejestrowano wyniki pomiarów oraz czynności gospodarcze. Brak jest niestety informacji o pochodzeniu nasion, użytych do założenia tych powierzchni.
Nadleśniczy Putrich założył w Wirtach również powierzchnie doświadczalne dla rodzimych gatunków. Przykładem tego jest 110-letni drzewostan dębowy o powierzchni 1,01 ha. Dziś jest to wyłączny drzewostan nasienny.
Położenie geograficzne (53"54" szerokości geograficznej północnej, 18"23" długości geograficznej wschodniej) i zróżnicowanie topograficzne powodują, że klimat ma tutaj swoisty charakter. Ścierają się tu wpływy dwóch klimatów: pojeziernego od północy i Wielkich Dolin od południa. Jest to więc klimat przejściowy, w którym zaczyna się z jednej strony wpływ morza - zmniejszone wahania termiczne, zwiększona wilgotność powietrza i wyrównane opady w okresie lata i zimy, a drugiej zaś strony wpływy kontynentalne - zmniejszone opady i stosunkowo niska wilgotność powietrza. W zależności od przewagi napływu mas powietrza atlantyckiego lub kontynentalnego występuje w poszczególnych latach a nawet miesiącach duża kontrastowość pogody. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 6,7 st. C. Okres wegetacyjny w roku trwa około 200 dni. Suma opadów atmosferycznych wynosi 600 mm.
Makrorelief wokół Jeziora Borzechowskiego jest silnie falisty, a deniwelacje względne dochodzą do kilku metrów. Od strony południowej morena obniża się w kierunku jeziora. Najniżej położone są niewielkie oczka wypełnione wodą. Wzniesienie nad poziom morza wynosi od 106 do 140 m. Gleby wykształcone są na podłożu osadów lodowcowych. Przeważają gleby brunatne, kwaśne wytworzone na glinie zwałowej. Warstwę do 1,5 m stanowią głównie piaski lekkie lub mocne, rzadziej glina lekka. Woda występuje zwykle poniżej 2 m.
Pierwszego spisu drzewostanu w ogrodzie botanicznym dokonano w okresie międzywojennym. Zrobił to Wacław Suski. Natomiast nadleśniczy Kazimierz Maciejewski opracował ogólną charakterystykę powierzchni doświadczalnych egzotów. Po wyzwoleniu nadleśniczy Kazimierz Szulisławski założył w sadzie aleję wysadzoną egzotami.
W latach 50. w arboretum staraniem nadleśniczego Józefa Pozorskiego utworzono alpinarium na powierzchni 0,44 ha.
W latach 1984-1998 wykonano szereg nowych nasadzeń oraz powstało arboretum leśne. W ten sposób kolekcja drzew i krzewów wzbogaciła się o wiele nowych gatunków, głównie dalekowschodnich.
W utrzymaniu i rozbudowie kolekcji czynnie uczestniczy Instytut Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku. Od początku istnienia arboretum w wydzielonych kwaterach, w tunelach foliowych i inspektach prowadzi się produkcję materiału zadrzewieniowego także na sprzedaż.
Pod koniec lat 80. zmodernizowano techniczne zaplecze arboretum. Składa się ono z gospodarczej wyłuszczarni szyszek, klimatyzowanych komór chłodniczych do przechowywania nasion, magazynu szyszek, punktu sprzedaży sadzonek oraz szklarni - mnożarki. Wirty przeżywają dziś drugą młodość. Świadczy o tym nie tylko rozbudowa arboretum i rozwinięcie prac badawczych, ale przede wszystkim coraz większy ruch turystyczny.
Za folderem o Wirtach. Agencja Art-Styl 83-210 Zblewo, ul. Modrzewiowa 5, lechu zdrojewski.com pl.
Zapraszając do zwiedzania wrażeniami z Wirt podzielili się:
- teksty: Krzysztof Frydel, Andrzej Błasik
- foto: Krzysztof Frydel, Lech J. Zdrojewski
Do najciekawszych taksonów należą:
Cyprysik groszkowy odm. Szpilkowa (Chamaecyparis pisifera "Squarossa").
Żywotnik japoński (Tujopsis dolabrata),
Buk pospolity odm. Białobrzegi (Fagus silvatica Albovariegata)",
Dąb szypułkowy odm. Purpurowa (Quercus rober "Purpura"),
Olsza szara odm. Strzępolistna (Alnus incana "Lacinata"),
Orzech pośredni (Juglans x intermedia)
Tulipanowiec amerykański odm. Żóltobrzega (Liriodendron tulipifera var. Aureamarginatum).
Oliwnik (Eleagnus)
Wisnia (Cerasus)
Brawnik (Vinca)
Różanecznik (Rododendron)
Magnolia (Magnolia)
Arboretum czynne codziennie od godziny 8.00 do zmroku.
83-224 Borzechowo, tel. (058) 588 48 10.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz